ΛΕΙΨΟΙ

ΛΕΙΨΟΙ

Η κοινωνία μικρή, αλλά ενωμένη. Κατά την διάρκεια των τελευταίων χρόνων, η οικονομία και ο τουρισμός άνθισαν, αλλά οι οικογένειες δύσκολα τα έφερναν βόλτα. Παρόλα αυτά οι Λειψιώτες πιστοί στον τόπο που γεννήθηκαν, ακόμα και οι νέοι, δεν φεύγουν. Μένουν και βοηθούν στις οικογενειακές επιχειρήσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν κυρίως ενοικιαζόμενα δωμάτια, ταβέρνες και μίνι μάρκετ. Όπως χαρακτηριστικά λέει ο Λευτέρης 20 ετών : « Αν φύγουμε λίγα χρόνια από το Λειψώ, θα είναι για να σπουδάσουμε το αντικείμενο με το οποίο μετέπειτα θα ασχοληθούμε εδώ στο νησί ». Από την παραγωγή τοπικών προϊόντων και την εκτροφή αιγοπροβάτων, το κάθε σπίτι καλύπτει τις ανάγκες του και αυξάνει, από πιθανή πώληση τους, το οικογενειακό εισόδημα.

Κάνοντας προπόνηση με τα παιδιά, είχα τη δυνατότητα πολλές φορές να σταθώ και να παρατηρήσω προσεχτικά τη Χώρα και τη συνολική εικόνα του λιμανιού. Προσεγγίζοντας, λοιπόν, το λιμάνι έβλεπα στα αριστερά το ψηλό βουνό ονόματι « Σκάφη », με υψόμετρο περίπου στα 280 μέτρα. Στους πρόποδες, κοντά στη θάλασσα, στέκει το εκκλησάκι του Χριστού. Δεξιά, οι εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού, έργο σωτήριο για το νησί. Προχωρώντας προς το κεντρικό λιμάνι, θαύμασα την κατανομή του σε τρεις ζώνες για τη καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση. Η πρώτη ζώνη στα αριστερά είναι ο μώλος, ο οποίος χρησιμοποιείται από τα πλοία της γραμμής. Η δεύτερη είναι στα δεξιά, όπου φορτηγά πλοία δένουν για το φόρτωμα και το ξεφόρτωμα των αμπαριών τους, αλλά προσφέρεται και για τροφοδοσία νερού και καυσίμων. Τέλος, η τρίτη ζώνη είναι κεντρικά στο βάθος όπου στη μικρή, αλλά σωστά οργανωμένη μαρίνα, αλιευτικά και σκάφη αναψυχής αράζουν με ασφάλεια.

Όσο και αν πλανήθηκε το βλέμμα μου στις οργανωμένες υποδομές του λιμανιού, μπρος στην γραφική εικόνα της Χώρας καθηλώθηκα. Τα σπίτια, στην πλειοψηφία τους διώροφα, βαμμένα λευκά με μπλε πόρτες και παράθυρα, ανηφορίζουν από το λιμάνι ως την κορυφή του μικρού λόφου, όπου η εκκλησία του Άγιου Ιωάννη του Θεολόγου μοιάζει να τα αγκαλιάζει προστατευτικά. Ο ένας από τους δύο παραδοσιακούς φούρνους, η κεντρική πλατεία, οι ταβέρνες και τα μικρομάγαζα απλώνονται κατά μήκος του λιμανιού. Σε κοντινή απόσταση, η πεντακάθαρη παραλία της Λιεντούς με τα γαλαζοπράσινα νερά σε καλεί να δροσιστείς απολαμβάνοντας παράλληλα την ζεστή και μαλακή ψιλή αμμουδιά της.

Το δεύτερο καλοκαίρι μου στο νησί αποδείχθηκε πολύ καλύτερο από το πρώτο. Απελευθερωμένος πλέον από στρατιωτικές υποχρεώσεις και έχοντας στο μυαλό μόνο την περαιτέρω ανάπτυξη του Ναυτικού Ομίλου Λειψών, είχα το χρόνο να ταξιδέψω στην ιστορία του νησιού και να μάθω ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσες πληροφορίες. Όχι τόσο για τα πολλά αρχαιολογικά ευρήματα, αλλά για τους μύθους και θρύλους που κυριαρχούν στις συζητήσεις των παλαιών και εξιτάρουν την περιέργεια και τον θαυμασμό των νεότερων.

Μέσα σε αυτούς, η ιστορία για το Κύκλωπα και τη σπηλιά του, ήταν που με έβαλε σε σκέψεις και σε δράση, μιας και μετά το άκουσμα της έψαχνα τη σχετική τοποθεσία. Σύμφωνα με την αφήγηση του φίλου μου Δημήτρη : « … προς τούτη την κατεύθυνση, υπάρχει ένα μεγάλο σπήλαιο παν’ απ’ τη θάλασσα. Εκεί είναι ο Κύκλωπας. Ο βράχος που φκιάζει την πόρτα ήταν τεράστιος και δεν ημπορούσε να τον σηκώσει να τον πετάξει, γι’ αυτό τον κύλησε. Και με τον κατήφορο πήε στη θάλασσα και κόντεψε να βουλιάξει το καΐκι. Είναι κοντά στη Κοίμηση το σπήλαιο και χωράει κοντά χίλια πρόβατα όπως λέγανε… χειμώνα καλοκαίρι έχει τρεχάμενα νερά. Φουντάνα λέγεται ». Το αστείο ήταν ότι μετά το άκουσμα της ιστορίας, ξεκίνησα το αμέσως επόμενο πρωί την αναζήτηση της σπηλιάς. Όταν αποκαμωμένος γύρισα σπίτι, μετά την 3ωρη άκαρπη προσπάθεια μου αλλά έχοντας βάλει σκοπό να συνεχίσω την επομένη, δεν περίμενα ότι η συμβουλή του φίλου μου Σταύρου θα με απέτρεπε από τέτοιου είδους εξερευνήσεις. Όπως χαρακτηριστικά μου είπε : « Πρόσεξε, γιατί ψάχνεις για τη σπηλιά του Κύκλωπα, αλλά μπορεί να βρεθείς μπροστά σε εικόνες που θα σε κάνουν κουζουλό. Δεν είναι λίγες οι περιοχές που μπορεί να δεις μπροστά σου από νεράιδες και ξωτικά, ως αγίους και θαύματα ». Μετά από αυτό το πήρα απόφαση. Ας αφήσω αυτές τις εμμονές μου να τριβελίζουν παιχνιδιάρικα το μυαλό μου. Μέχρι εκεί.

Λίγο πιο έξω από το λιμάνι, κινούμενος προς τα βόρεια, δεσπόζει η παραλία Πλατύς Γιαλός. Με κύριο χαρακτηριστικό της τα πολύ ρηχά, αλλά πεντακάθαρα νερά και τον αμμώδη βυθό, είναι από τις ομορφότερες, όχι μόνο του νησιού, αλλά ολόκληρης της Ελλάδας. Οι φυσικές σκιές από τα δέντρα και η ταβέρνα του Γιώργου και του Λευτέρη, με τα γευστικότατα πιάτα, συμβάλλουν στην προσέλκυση χιλιάδων τουριστών κάθε χρόνο. Αν αποφασίσεις να κινηθείς προς την αντίθετη κατεύθυνση στα νοτιοδυτικά, η παραλία Κατσαδιά προσφέρεται για χαλάρωση, αλλά και για ασφαλές αρόδο στον απάνεμο κόλπο για τα εκατοντάδες κότερα που οργώνουν τις θάλασσες του Αιγαίου καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού. Η ταβέρνα – καφετέρια – μπαρ « Ντιλάιλα », στα δεξιά της παραλίας, με τη reggae μουσική της και τον ξεχωριστό στολισμό του περιβάλλοντα χώρου της, είναι αυτό για το οποίο σίγουρα θα μιλήσεις στους φίλους σου, που δεν είχαν μέχρι εκείνη τη στιγμή την ευκαιρία να επισκεφθούν το νησί. Βέβαια, για τους λάτρεις των παραλιών με βότσαλο, η Χοχλακούρα, στα νοτιοανατολικά του νησιού είναι το μέρος όπου μπορούν να το απολαύσουν.

Πώς όμως, μπορεί κάποιος να μιλάει για ένα ελληνικό νησί, χωρίς να κάνει, έστω και μία μικρή αναφορά, στα θρησκευτικά ήθη και έθιμα ή στις εκκλησίες και στα ξωκλήσια, τα οποία διακρίνεις διάσπαρτα σε όλο το νησί; Αυτό που εμένα προσωπικά μου έκανε εντύπωση στους Λειψούς είναι κατά πρώτον ο αριθμός των μικρών εκκλησιών και κατά δεύτερον η Παναγιά του Χάρου. Όσον αφορά τα ξωκλήσια, σύμφωνα με τους ντόπιους, υπάρχουν τόσα όσα και οι οικογένειες πάνω στο νησί. Αντιστοιχεί, δηλαδή, μία εκκλησία σε κάθε οικογένεια. Αριθμός που ξεπερνάει τις διακόσιες. Ανάμεσα στις πολλές μικρές εκκλησίες, ξεχωρίζει η Παναγιά του Χάρου. Όχι μόνο για το ιδιαίτερο όνομα της, αλλά και για τα θαύματα της. Η εικόνα της απεικονίζει τη Παναγία βρεφοκρατούσα, αλλά με τον Χριστό βρέφος επάνω στον σταυρό. Κάθε χρόνο, στήνεται μεγάλο πανηγύρι στα εννιάμερα της Παναγίας στις 23 Αυγούστου, μοναδικό για το νησί όπου το περίφημο Φωκιανό – τοπικό κρασί με ονομασία προέλευσης – ρέει άφθονο και « ευφραίνει καρδίαν ». Η λιτανεία ξεκινάει από τον Άγιο Ιωάννη το Θεολόγο, όπου φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα, με συνοδεία τιμητικού στρατιωτικού αγήματος και πλήθος κόσμου. Ανάμεσα στους ντόπιους, συρρέουν και περιστασιακοί τουρίστες ή κόσμος, ο οποίος έχει έρθει για τη γιορτή από τα γύρω νησιά. Η δεύτερη φορά που βίωσα τις παραπάνω εικόνες, θα μου μείνει για πάντα χαραγμένη στο μυαλό, γιατί ήμουν αυτός που έδινε τον ρυθμό του βήματος σε όλη την πομπή. Είναι ιδιαίτερα αστείο το πώς βρέθηκα πρώτος από όλους, ιδιαίτερα για τους Λειψιώτες φίλους μου. Η επιθυμία μου να συμμετάσχω ως μέλος της μπάντας στη λιτανεία, αποδείχθηκε ότι δεν μπορούσε να υφίσταται μιας και ούτε καν το τύμπανο δεν είχα την ικανότητα να χτυπάω σωστά στο ρυθμό που έπρεπε. Έτσι οι υπεύθυνοι, μη θέλοντας να με απορρίψουν εντελώς, μου ανέθεσαν να κρατάω ένα ξύλινο κοντάρι και να το ανεβοκατεβάζω στον αέρα, δίνοντας με αυτό τον τρόπο το ρυθμό στις τυμπανοκρουσίες. Περιττό να σχολιάσω πως ακόμα και τώρα, αν τύχει να αναφερθεί σε κάποια συζήτηση, όλη η παρέα χαχανίζει.

Προσπαθώ καθώς γράφω το κείμενο να μην πλατιάσω μιλώντας για τις προσωπικές μου στιγμές με ντόπιους φίλους και μη, στο χρόνο διαμονής μου στους Λειψούς, αλλά μου είναι αδύνατον να μην αναφερθώ έστω και λίγο σε αυτούς. Όταν αποφάσισα να γράψω αυτά τα κείμενα, ξεκαθάρισα μέσα μου ότι το κάνω καταρχάς για τη δική μου ευχαρίστηση, αλλά και για να μοιραστώ μαζί σας ένα κομμάτι της ζωής μου, άμεσα συνδεδεμένο με την θάλασσα και πιο συγκεκριμένα την ιστιοπλοΐα. Στους Λειψούς γνώρισα αξιόλογους ανθρώπους και όποτε επισκέπτομαι πλέον το νησί, νιώθω ότι επιστρέφω σε κάτι δικό μου. Εκεί πίναμε μπύρες και συζητάγαμε για μυθοπλασίες με τον Λευτέρη. Εκεί φιλοξένησα τον Θάνο και την Μαριάννα, τους οποίους πριν λίγες μέρες πάντρεψα. Εκεί δάκρυσα βλέποντας την θαυματουργή εικόνα της Παναγιάς του Χάρου και τα κρινάκια που κάθε χρόνο ανθίζουν στη γιορτή της. Εκεί ωρίμασα και έγινα καλύτερος άνθρωπος.

Αυτό το κείμενο, το τελευταίο της σειράς που αφορά στον ιστιοπλοϊκό αγώνα της Aegean Regatta, είναι αφιερωμένο σε έναν άνθρωπο ο οποίος για 30 χρόνια με καθοδηγούσε και με δίδαξε τι σημαίνει να είσαι Άνθρωπος. « Όπως έκλεισε το κεφάλαιο αυτό της ζωής σου, έκλεισε και ο κύκλος των ταξιδιωτικών μου περιπλανήσεων. Καλό ταξίδι ».

Καλό καλοκαίρι και ούριο άνεμο στα πανιά σας